“Ik denk dus ik besta”. Een uitspraak van filosoof René Descartes die zo’n 400 jaar geleden in Utrecht woonde, en naar wie ook een weg genoemd is: de Cartesiusweg. Zijn uitspraak zou ook zo maar aan de basis kunnen hebben gelegen van de nu in ontwikkeling zijnde nieuwe stadswijk Cartesius in Utrecht. Cartesius, geïnspireerd op wetenschappelijke theorie van de Blue Zones, waar nadrukkelijk over is nagedacht vanuit de invalshoek gezondheid. Healthy Urban Living, daar gaat het over, voor mens, flora en fauna.
Carolien Vlaar, developer bij Ballast Nedam Development, werkt fulltime aan Cartesius. “De locatie is een voormalig terrein van de NS Stations. Wij hebben samen met MRP de tender voor de binnenstedelijke transformatie gewonnen. Belangrijk in onze inzending was onze combinatie van hardware en software, het Cartesius Concept. Harde elementen als mobiliteit, milieu, natuur & biodiversiteit en circulariteit hebben we nadrukkelijk gekoppeld aan de zachtere elementen zingeving & ontspanning, bewegen, gezonde voeding en community.”
Afgelopen jaar heeft een brede coalitie van partijen het convenant ‘Bouwen aan een Gezonde wijk’ getekend, met de insteek om gezondheid en welzijn in de gebiedsontwikkeling Cartesius langjarig te monitoren. Carolien: “We willen graag weten of de maatregelen die we treffen ook daadwerkelijk effect hebben op het welzijn van de mens. Met enkele onderzoeksinstituten willen we in beeld krijgen wat wel en wat niet werkt. Opdat we ervan kunnen leren en deze kennis kunnen gebruiken in volgende gebiedsontwikkelingen”. Cartesius Utrecht is ook opgenomen in het programma ‘Health in the Well-Being Economy’, onderdeel van ‘WHO Healthy Cities’. Dit past volledig binnen de ambitie van Utrecht om als regio zoveel mogelijk bij te dragen aan een gezonde wereld.
In Cartesius, waar de fases zijn vernoemd naar een van de Blue Zones, komen circa 3.000 woningen met het monumentale CAB als huiskamer van de wijk met verschillende voorzieningen, een Cartesius Park en een groene lus rondom Cartesius, het kindcentrum Cartesius en een sporthal. Het openbaar gebied en de gebouwen zijn ontworpen om gezond leven een vanzelfsprekende keuze te laten zijn. Ontmoeten en natuurlijk bewegen staan in Cartesius centraal in een autoluwe wijk met veel wandel- en fietspaden. Om gezonde voeding te stimuleren kan er in de gezamenlijke binnentuin van ieder deelgebied ook een moestuin worden ingericht. De inrichting van die buitenruimten gebeurt in co-creatie met toekomstige bewoners.
Met de stadsecoloog en landschapsarchitect Mecanoo wordt de natuur en biodiversiteit geborgd. Zo heeft iedere woning in deelgebied Nicoya minimaal één dierenverblijf. Dat zijn fysieke verblijven dus voor gierzwaluwen, huismussen, zwarte roodstaarten, bijen, vlinders en meer. En plekken tussen beplanting voor egels, roodborsten en winterkoninkjes.
Met de eerste bewoners wordt al gebouwd aan de Cartesius Community. Ook al was het fijn dat ze een woning in Utrecht konden vinden, blijkt dat deze groep de community, de makkelijke en laagdrempelige ontmoetingen en een bewuste betrokkenheid bij hun leefomgeving waardeert.
Meer weten? Carolien Vlaar geeft een inspiratiesessie hierover op het Blue Zone Festival.
Note
Cartesius Utrecht wordt ontwikkeld door MRP en Ballast Nedam Development in samenwerking met de Gemeente Utrecht en NS Stations. Het stedenbouwkundige plan en landschapsarchitectuur is van Mecanoo, de verschillende deelgebieden in fase 2 zijn onder architectuur van Mecanoo, Paul de Ruiter Architecten en Eva Architecten. De bouw wordt gerealiseerd door zowel Ballast Nedam West en Heddes Bouw & Ontwikkeling.
De eerste fase in Cartesius bestaat uit 322 grotendeels middenhuur appartementen die in 2023 zijn opgeleverd. Het consortium Cartesius (MRP en Ballast Nedam Development) ontwikkeld de volgende fases. In de tweede fase, komen 770 woningen: 165 sociale huurwoningen in Okinawa, 246 vrije sector huurwoningen op het CAB en 242 huur-en koopwoningen in Nicoya en de CAB onderbouw “de Huiskamer van de Wijk” met verschillende voorzieningen.
